امتیازنامه رویتر قراردادی بود که میان بارون ژولیوس دو رویتر (یهودی انگلیسی آلمانی تبار)[نیازمند منبع] (با نام حقیقی «اسرائیل بر یوسافات») و دولت قاجار در زمان سلطنت ناصرالدین شاه منعقد شد . به موجب این امتیاز، ساختن هرگونه راه و راه آهن و سدها از دریای مازندران تا خلیج فارس و بهره برداری از همه معادن ایران (بجز طلا و نقره)، ایجاد مجاری آبی و قنات و کانال‌ها برای کشتیرانی یا کشاورزی؛ ایجاد بانک و هر گونه کمپانی صنعتی در سراسر ایران؛ حق انحصار کارهای عام المنفعه؛ استفاده و بهره‌برداری از جنگلها برای مدت هفتاد سال و استفاده از گمرکات ایران به مدت بیست و پنج سال درازای پرداخت شش میلیون لیره انگلیسی و سود ۵٪ در اختیار رویتر قرار گرفت.[۱]
در ۱۱ بهمن ۱۲۶۷ خورشیدی (۱۸۷۲ میلادی). واگذاری امتیاز تأسیس بانک شاهنشاهی ایران به بارون جولیوس دو رویتر به فرمان ملکه ویکتوریا انجام شد.
این قرارداد به قدری استعماری بود که اعتراض همه دنیا، حتی دیپلماتهای انگلیسی (مانند لرد کرزن) را نیز موجب شد. وی گفت:
«این امتیاز، بخشیدن یک پارچه تمامی منابع صنعتی یک کشور که همانند آن تا به امروز در هیچ مستعمره‌ای داده نشده است.»
این امتیاز که آن را بزرگترین خیانت نخست وزیر ناصرالدین شاه می‌دانند، همه زندگی اقتصادی و سیاسی ایرانیان را برای مدت هفتاد سال در اختیار دولت انگیس قرار داد.[۲] لذا پیش از اجرا به دلیل اعتراضات روس‌ها و اعتراضات داخلی به رهبری توسط ناصرالدین شاه باطل شد.[۳]
رویتر از بابت فسخ قرارداد به مدت هفده سال پیگیر خسارات خود بود و سرانجام امتیاز بانک شاهنشاهی ایران را برای پسرش به دست آورد.[۳]
پل ژولیوس رویتر به تاریخ ۲۱ ژوئیه ۱۸۱۶ در شهر کاسل آلمان به دنیا آمد. نام اصلی او اسرائیل بئر یوسافات بود. رویتر یک بازرگان آلمانی بود. رویتر پس از این که خبرگزاری رویترز را بنیان نهاد مشهور شد. رویتر در سال ۱۸۴۵ در لندن به مسیحیت گروید و پس از تعمید نام پل ژولیوس رویتر را بر خود نهاد.
نظرات شما عزیزان:
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
